Omgevingswet

Leestijd: 4 minuten

Op moment van schrijven is deze maand bekend geworden dat de Omgevingswet (wederom) is uitgesteld. Naar verwachting treedt de Omgevingswet dan ook in werking per 1 juli 2023. Eerder was dit nog 1 januari 2023. Dit is bekend gemaakt door minister H. de Jonge op 14 oktober jl. middels een voortgangsbrief aan de Eerste Kamer. Naast dit gegeven gaan we in deze blog bespreken wat de Omgevingswet is en inhoud, en staan we ook stil bij het gegeven waarom deze uitgesteld is, hoe vaak en om welke redenen.

Wat is de Omgevingswet?

De Omgevingswet is een van de grootste wetswijzigingen sinds de jaren ’50. Het is een wet die diverse (heden geldende) wetten bundelt naar één. Wetten die gaan over onze leefomgeving. Denk hierbij aan wetten over bouw, bodem, milieu, natuur, water, infrastructuur, geur en geluid. Wetten die er zorg voor dragen dat wij op een veilige en gezonde manier kunnen wonen, werken, recreëren en meer. Kortom: wetten die een fijne en gezonde leefomgeving trachten te bewerkstelligen waar eenieder zijn of haar belangen zo goed mogelijk in worden afgewogen.

Zoals gezegd betreft het een grote wetswijziging. Zo wil men 26 bestaande wetten al dan niet gewijzigd onderbrengen onder de Omgevingswet, van 60 algemene maatregelen van bestuur naar 4 algemene maatregelen van bestuur van maar liefst 75 ministeriële regelingen naar 1 ministeriële regeling. Je begrijpt dat dit een flinke ingreep is die wordt gemaakt door onze wetgever.

Meer weten over dit onderwerp en wat het exact inhoudt en de concrete uitvoering daarvan, is te lezen in onze blogs over de Omgevingswet 2023 en het omgevingsplan.

Welke wetten gaan op in deze nieuwe wet?

De Omgevingswet vervangt wetten, neemt wetten al dan niet in gewijzigde vorm over en in een later stadium gaan andere geldende wetten ook (deels) op in de Omgevingswet.

De Omgevingswet vervangt onder andere de Wet ruimtelijke ordening, Wet geurhinder en veehouderij, Ontgrondingenwet, Tracéwet en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Dit zijn allemaal wetten waar wij als adviesbureau heden mee van doen hebben. Maar ook gemeenten, provincies en andere bestuursorganen zoals het Waterschap hebben hiermee van doen. Een flinke wijziging dus met een grote impact voor iedereen die hiermee werkt.

Naast dat de Omgevingswet ter vervanging van bestaande wetten komt worden er ook wetten deels vervangen. Zo worden grote delen van de Wet milieubeheer en Woningwet vervangen maar ook de Wet beheer rijkswaterstaatswerken. Ook worden er enkele bepalingen overgenomen van bijvoorbeeld de Wet natuurbescherming. Naar verwachting zullen via latere wetswijzigingen nog andere weten hier ook volledig in opgaan.

Wanneer gaat de Omgevingswet in?

Zoals je in de introductie van dit artikel al hebt kunnen lezen is de toetreding van deze wet (wederom) uitgesteld. Dit is door minister de Jonge bekend gemaakt in zijn voortgangsbrief aan de Eerste Kamer. De nieuwe wet gaat gaat naar verwachting in op 1 juli 2023 (ten tijde van het schrijven van deze blog). De tijd zal het leren of de wet dan in werking treedt of nog een keer uitgesteld wordt.

Hoe vaak is de Omgevingswet uitgesteld?

De Omgevingswet is in totaal nu vijf keer uitgesteld. Dat is best vaak. De oorspronkelijke inwerkingtreding was 1 juli 2019. Dit werd uitgesteld naar 1 januari 2021, toen naar 1 januari 2022, toen 1 juli 2022, vervolgens naar 1 januari 2023 en sinds kort staat de datum op 1 juli 2023.

Figuur 1: cijfers inwerkingtreding en uitstel Omgevingswet

Zelf aan de slag met deze nieuwe wet?

De vraag is natuurlijk hoe jij jezelf hierop kunt voorbereiden. Omdat je bijvoorbeeld bij een gemeente of provincie werkt. Wil je zelf aan de slag met de Omgevingswet? Dan is een goed begin het boek ‘’Werken met het Omgevingsplan’’ van Mr. H. Faber. Dit om een beetje de ins- en outs van de Omgevingswet te leren kennen en hoe dit concreet ten uitvoer komt in een omgevingsplan. Ook worden er momenteel cursussen aangeboden, dit met oog op, vroeg of laat, de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Doe er alvast je voordeel mee zodat je goed bent voorbereid.

Hulp nodig bij het succesvol inzetten?

Mede door het steeds uitstellen van de wet blijft de Omgevingswet voor velen een abstracte materie. Want wat verandert er nu precies en wat komt er allemaal bij om de hoek kijken? Onze ervaring leert dat je je deels op veranderingen kunt voorbereiden maar dat ook een deel pas in de praktijk zal uitwijzen. Want hoe zal bijvoorbeeld het Digitaal Stelsel Omgevingswet (verder: DSO) in de praktijk gaan functioneren? We kennen de theorie, maar hoe gebruiksvriendelijk is het en in hoeverre is het systeem operationeel?

Vooral met betrekking tot het DSO zijn er namelijk nog vragen. ICT’ers zeggen nog lang niet zover te zijn en dat het storingen, fouten en meer bevat. De toekomst zal het ons uitwijzen.

Heb je vragen over de Omgevingswet, een bestemmingsplan of kan je wel wat hulp gebruiken bij jouw initiatief? Vul dan ons contactformulier in voor een eerste vrijblijvend advies.

Jorrit Zeldenrust

28 oktober 2022